Мұнайдың төгілуін болдырмау және жою шаралары

GRI 306-3

ҚМГ мұнайдың апаттық төгінділерін жоюға (МАТЖ) үнемі дайын болуды экологиялық қауіпсіздіктің маңызды басымдықтарының бірі ретінде қарастырады. Бұл, ең алдымен, тұйық су айдыны ретіндегі экожүйесі жоғары осалдыққа ие Каспий теңізінде жүзеге асырылатын операцияларға қатысты.

Компания теңіздегі мұнай операцияларын жүргізу кезінде қатаң экологиялық талаптарды қолданады, жұмыстар басталғанға дейін фондық экологиялық зерттеулер жүргізіп, ықтимал әлеуметтік және экологиялық әсерлерге баға береді. Сонымен қатар, операциялар барысында және олардың аяқталуынан кейін әсер ету мониторингі, эмиссия мониторингі және төтенше жағдайларды бақылау шаралары жүргізіледі.

Теңіздегі бұрғылау жұмыстары басталғанға дейін ҚМГ мұнайдың кез келген ықтимал апаттық төгіндісін жоюға толық дайындықты қамтамасыз етеді. Жұмыстар аяқталғаннан кейін жойылған ұңғымаларға қатысты үздіксіз экологиялық мониторинг жүргізіледі, оған мыналар кіреді:

• атмосфералық ауа сапасын бақылау
• теңіз суы мен түпкі шөгінділердің ластануын мониторингтеу;
• биоалуантүрліліктің жай-күйіне бақылау жүргізу;
• сынамаларды зертханалық талдау;
• жойылған ұңғымалардың ұңғы бастарында фото және бейнетүсірілім жүргізу.

ҚМГ теңіз операцияларын жүргізу кезінде мүлтіксіз сақтайтын негізгі қағидаттар:

• Бекітілген экологиялық нормалардан ауытқымау үшін жобалық шешімдерді қатаң сақтау.
• «Нөлдік төгінді» қағидаты – барлық қалдықтар мен ағынды сулар жағалауға тасымалданады.
• Барлық кемелерді балық қорғау құрылғыларымен жабдықтау және льяльды суларды ағызуға тыйым салу.
• 1 сәуір мен 15 шілде аралығындағы уылдырық шашу кезеңінде жұмыстар жүргізуге тыйым салу – теңіз биоресурстарын сақтау мақсатында.
• Мұнай өндіру аймағында өндірістік кемелерден балық аулауға тыйым салу.
• Экологиялық әсерді азайту мақсатында ұңғымаларды сынауға және көмірсутек шикізатын өртеуге түнгі уақытта тыйым салу.
• Теңіздегі келісімшарттық аумақтарда арнайы табиғатты пайдалану режимін сақтау.

2024 жылы құрлықтағы нысандарда мұнайдың 351 төгілу жағдайы тіркеліп, төгілген мұнайдың жалпы көлемі 284 тоннаны құрады. Төгінділердің негізгі себебі – коррозиялық процестер салдарынан мұнай құбырларының жарылуы болды. Бұл жағдайлар көмірсутектерді өндіру және тасымалдау барысында жағалаудағы нысандарда орын алды, негізінен болат құбырлардың тозуы мен коллекторлардың герметизациясының бұзылуы себеп болған. Айта кетерлігі, теңіз қайраңында (шельфте) мұнай төгінділері тіркелген жоқ.

Компания апаттар мен коммерциялық құбырлардың екпінін азайту үшін жүйелі түрде жұмыс істейді. Негізгі шараларға уақтылы диагностика, қайта құру, жабдықты ауыстыру, коррозия ингибиторларын қолдану және құбырларды тазарту кіреді. Бұл әрекеттер құбыр инфрақұрылымының тұтастығы мен сенімділігін арттыруға бағытталған.

«ҚазТрансОйл» АҚ құқық қорғау органдарымен тығыз өзара іс-қимыл нәтижесінде магистральдық мұнай құбырларына жасалатын заңсыз қылмыстық қосылыстарды толық жоюға қол жеткізді. Мәселен, 2019 жылы 6,4 млн теңге залал келтірген екі заңсыз қосылу жағдайы тіркелсе, 2020 жылдан 2024 жылға дейін мұндай оқиғалар болған жоқ. Бұл нәтижеге келесі алдын алу шараларының арқасында қол жеткізілді:

• мұнай құбырларын күзету мақсатында GPS жүйесін қолдана отырып мобильді топтардың жұмысын бақылауды күшейту және құбырларды тұрақты патрульдеу;
• мұнай құбырларын қорғауға арналған «Optosense» бақылау жүйесін енгізу.

Компания мұнайдың апаттық төгінділерін жоюға (МАТЖ) әрдайым дайын болуды сөзсіз басымдық ретінде қарастырады және бұл бағытқа ерекше назар аударады.

ҚМГ теңіздегі операцияларының экологиялық қауіпсіздігін күшейту және қоршаған ортаға төнетін ықтимал тәуекелдерді азайту мақсатында мұнай төгінділерінің алдын алу және оларды жою жүйелерін үнемі жетілдіруде.