«Қазақстан-Қытай магистральдық газ құбырын салу» жобасы табиғи газ транзиті мен экспортын әртараптандыруға бағытталған Қазақстан Республикасының газ саласындағы бірінші жоба болып табылады. Аталған жобаны іске асыру Қазақстан Республикасы мен Қытай Халық Республикасының үкіметтері арасында жасалған 2007 жылғы 18 тамыздағы «Қазақстан - Қытай газ құбырын салу мен пайдаланудағы ынтымақтастық туралы» келісімге сәйкес жүзеге асырылады.

Қазақстан-Қытай магистральдық газ құбырының «А» мен «В» тармақтары салынды және 2009 жылдың аяғында және тиісінше 2010 жылғы қазанда пайдалануға енгізілді. 2012 жылы бес компрессорлық станцияларды пайдалануға енгізумен «А» мен «В» тармақтарының өнімділігі жылына 30 млрд. текше метр газға жетті.

Біздің республикамыздың аумағы арқылы Қытайға газдың қосымша көлемдері туралы Қытай, Түркіменстан, Өзбекстан және Қазақстан арасында қол жеткізілген уағдаластықтарды іске асыру мақсатында 2012 жылы жобалау, ал 2013 жылы газ құбырының «С» тармағын салу басталды. 2015 жылы газ құбырының желілік бөлігі, сондай-ақ №6, №2 компрессорлық станциялар, 2016 жылы – компрессорные станции №4, №8 компрессорлық станциялар, газ құбырын тұрақты электрохимиялық қорғау жүйесі, 2017 жылы – №1, №3 компрессорлық станциялар пайдалануға енгізілді.

2018 жылдың қарашасында «С» тармағында жұмысы жылына 20-дан 25 млрд. текше метрге дейін газ құбырының тармағын өткізу қабілетін ұлғайтуға мүмкіндік беретін №5, №7 компрессорлық станциялар іске қосылды, солардың ішінде жылына 20 млрд м3 ҚХР-ға түркімен және өзбек газының транзитін жүзеге асыру мақсатында қытай тарапымен пайдалануға, ал жылына 5 млрд. м3 – ҚР ішкі нарығының газға қажеттіліктерін қамтамасыз ету, сондай-ақ ҚХР-ға газдың болуы мүмкін экспорты мақсатында қазақстандық тарапқа арналады.

Енді «А», «В»  және «С» барлық үш тармақтың жиынтық қуаты  55 млрд. м3 газды құрайды. Компрессорлық станцияларды пайдалануға енгізу төрт мемлекет – Түркіменстан, Өзбекстан, Қазақстан және Қытайды біріктіретін Орталық Азия – Қытай трансазиялық газ құбырын қалыптастыру бойынша ауқымды жұмысты аяқтады. Осылайша, «ҚазТрансГаз» АҚ рекордтық мерзімдер ішінде  отандық газдың транзиті мен экспортының жаңа дәуірін ашқан жобаны іске асырды. Ұлттық газ операторы елдің бүкіл газ-көлік жүйесін тезникалық қайта құру тұрғысынан да, сондай-ақ дипломатиялық менеджмент тұрғысынан да үлкен жұмыс жасады.

Бейнеу-Шымкент магистральды газ құбыры құрылысының жобасы Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың 06.02.08 жылғы Қазақстан халқына жолдаған Жолдауына сәйкес республикамыздың оңтүстік өңірлерінің газға сұранысын тұрақты қамтамасыз ету үшін, импорттық газға тәуелділікті жою үшін және еліміздің энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасы Үкіметі мен Қытай Халық Республикасы Үкіметі  арасындағы. Қазақстан-Қытай газ құбырының құрылысы және оны пайдалану бойынша ынтымақтастық туралы келісімнің негізінде Қазақстан Республикасының энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету, Қазақстанның оңтүстік өңірлерінің тұтынушыларын газбен сенімді қамтамасыз ету және қазақстандық газ экспортын әртараптандыру мақсатында «Бейнеу–Бозой–Шымкент» газ құбыры құрылысының жобасы іске асырылуда.

Газ құбырының маршруты Маңғыстау, Ақтөбе, Қызылорда және Оңтүстік Қазақстан облыстарының аумағы арқылы өтеді және келесі негізгі техникалық сипаттамаларға ие: өткізу қабілеті – жылына 6 млрд. текше метр (екінші кезегі - 2014-2017 жылдар), ұзындығы – 1478 км, диаметрі – 1000 мм (1-тін).

Бейнеу-Бозой-Шымкент газ құбыры мемлекеттік ауқымдағы бірқатар міндеттерді шешуге мүмкіндік береді: республиканың оңтүстігіне қазақстандық газды беру, ҚР магистральдық газ құбырларын бірыңғай газ-көлік жүйесіне біріктіру және ҚХР нарығында қазақстандық газ экспортын жылына 15 млрд.м3 дейін ұлғайту. Газ құбырының ұзындығы 1454 км. 2018 жылы газ құбырының арқасында Қытайға 5,9 млрд. м3 газ экспортталды, ішкі нарыққа – 1,3 млрд. м3 газ жеткізілді. 2018 жылдың нәтижелері бойынша МГ өткізу қабілетінің өсуі 30% құрады.  2018 жылы Қызылорда қаласында Орталық диспетчерлік басқарма іске қосылды.

«Бейнеу-Бозой-Шымкент магистральды газ құбырында үш компрессорлық станция салу» жобасы

Жобаны іске асыру еліміздің оңтүстігін газбен тұрақты қамтамасыз етуге және кейіннен Қытайға қазақстандық газдың экспорттық жеткізілімдерін ұлғайтуға мүмкіндік береді.

Қазақстанның Бірінші Президенті күнінің қарсаңында 2018 жылдың 28 қарашасында Бейнеу-Бозой-Шымкент магистральдық газ құбырының 518 км-де «Арал» КС іске қосылды. Компрессорлық станция рекордық мерзімде – небәрі 7 ай ішінде салынып бітті.

2018 жылдың 20 желтоқсанында Бейнеу-Бозой-Шымкент МГ 1230 км жоба шеңберінде салынған екінші объекті - «Түркістан» компрессорлық станциясы жұмысын бастап кетті.

2019 жылғы 30 қаңтарда магистральдық газ құбырының 725 км-де «Қорқыт ата» КС қатарға енгізілді. Станция Қызылорда облысы Қазалы ауданының Ақсуат кентінің маңында орналасқан. «Қорқыт ата» КС  рекордтық қысқа мерзімде салынған үшінші жоғары технологиялы станция болды.

«Қорқыт ата» КС жұмысын бастаумен «Бейнеу-Бозой-Шымкент» МГ өткізу қуаттарын жылына 10 млрд. м3-тен жылына 15 млрд. м3 дейін ұлғайту шеңберінде ірі инвестициялық жобаны іске асыру аяқталды.